Πολεμικές ίντριγκες - Η άποψη των Ναυπακτίων για τους Αιτωλούς τον 5ο αι. π.Χ.
Η Ναύπακτος, κατά τους ιστορικούς χρόνους, κατοικείται από το ελληνικό φύλο των Λοκρών Οζολών. Καθώς αποτελούσε το μεγαλύτερο λιμάνι της περιοχής, την εποφθαλμιούσαν συχνά τα γειτονικά ορεινά φύλα των Αιτωλών, που ήθελαν απεγνωσμένα να αποκτήσουν πρόσβαση στην θάλασσα. Συνεπώς, οι σχέσεις των Ναυπακτίων με τους βόρειους γείτονές τους δεν ήταν και οι καλύτερες δυνατές. Αυτό φαίνεται γλαφυρά στο παρακάτω χωρίο του Θουκυδίδη: Αλλά στο μεταξύ οι Μεσσήνιοι έπεισαν τον Δημοσθένη ότι θα ήταν καλή ευκαιρία, αφού είχε τόσο στρατό στις διαταγές του, να χτυπήσει τους Αιτωλούς, που ήσαν εχθροί της Ναυπάκτου. Αν τους νικούσε, τότε, εύκολα θα μπορούσε να υποτάξει την υπόλοιπη ηπειρωτική αυτή περιοχή. Οι Μεσσήνιοι έλεγαν ότι οι Αιτωλοί είναι, βέβαια, πολυάριθμοι και καλοί πολεμιστές, αλλά ότι κατοικούν σε ατείχιστα χωριά που απέχουν πολύ το ένα από το άλλο. Για τον λόγο αυτόν κι επειδή έχουν ελαφρύ οπλισμό, θα ήταν εύκολο να τους νικήσουν προτού μπορέσουν να οργανωθούν σε κοινή ...