Ιστορία-Αρχαιολογία Ναυπακτίας

  Το κτηριακό συγκρότημα που υπάρχει στο δεύτερο διάζωμα του κάστρου της Ναυπάκτου, γνωστό και ως Βεζύρ τζαμί κτίστηκε από τον Αμτζάζαντέ Χουσεΐν Πασά, Μεγάλο Βεζύρη του σουλτάνου Μουσταφά Β΄ (1695-1703) και μέλος της οικογένειας των Κιουπρουλήδων ( K ö pr ü l ü ). Το τζαμί αυτό αναφέρεται στα οθωμανικά αρχεία και συγκεκριμένα στα Βακούφια Κεπετζή ( Kepeci Evkaf ) κατά τα έτη 1702 και 1734/5 μ.Χ. Από δικαιοπραξία του έτους 1706/7 μ.Χ. μαθαίνουμε ότι στο τζαμί ήταν εξαρτημένο και ένα mekteb , δηλαδή ισλαμικό σχολείο στοιχειώδους εκπαίδευσης. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο Αμτζάζαντέ Χουσεΐν Πασάς έχτισε ολόκληρο Κουλιγιέ , δηλαδή βακουφικό συγκρότημα με κτίσματα θρησκευτικού, οικονομικού και εκπαιδευτικού χαρακτήρα. Σε αυτό το κουλιγιέ θα πρέπει να ανήκαν και τα δημόσια λουτρά ( χαμάμ ) που υπάρχουν νοτιότερα, στα οποία σώζονται οι ιδιαίτεροι χώροι, τα υπόκαυστα και οι θολωτές στέγες.   οι θολωτές στέγες των οθωμανικών λουτρών τα οθωμανικά λουτρά με τις θολωτές στέγες  Από το τζαμί

  Σε μαρμάρινο γλυπτό (μήκος 0,88 μ., ύψος   0,16 μ., πλάτος 0,28/0,22 μ.), που απετειχίσθη από την βορειοδυτική γωνία του ακροπύργου του κάστρου της Ναυπάκτου, στο οποίο χρησίμευε ως υπέρθυρο, έχει χαραχθεί η εξής έμμετρη κεφαλαιογράμματη επιγραφή, αποτελούμενη από 3 δωδεκασύλλαβους στίχους: Λέων ὁ Σεμνὸς Ναυπάκτου θυηπόλος τὸν τύμβον ηὐτρέπισεν, ὅν βλέπεις, ξέν[ε], ὅς, εἰ μὲν ἐν τούτῳ πέσοι, Θ(ε)ῷ χάρις. Η επιφάνεια αριστερά της επιγραφής κοσμείται από δύο επτάφυλλα ανθέμια, τα οποία εγγράφονται εντός κύκλων, που εκφύονται από αυτά, και ενώνονται με κόμπο. Την λοξότμητη όψη του γλυπτού από την οριζόντια επιφάνεια του μέλους διαχωρίζει ανάγλυφο βεργίο που μιμείται σχοινί. Τέλος, την   οριζόντια επιφάνεια κοσμεί ανάγλυφο πλέγμα από τριπλές και τετραπλές ταινίες.   Η δυσκολία ερμηνείας του τελευταίου στίχου καθώς και η έκκεντρη ως προς την επιγραφή θέση του ταινιωτού πλέγματος μας κάνει να πιστεύουμε ότι απουσιάζει ένα τμήμα της επιγραφής και, κατ’ επέκταση, του μαρμάρινου συν